Πάνος Προφήτης

Το έργο “No one” είναι μια γλυπτική κατασκευή από αλουμίνιο όπου απεικονίζονται κάποια επαναλαμβανόμενα πορτραίτα. 

Βασική αναφορά για το έργο ήταν μια τυχαία επαφή που είχα με ένα τύπωμα σχεδίου του θρυλικού Αμερικάνου εικονογράφου Winson Mc Cay (1866-1934). Ο Mc Cay ήταν γνωστός για την δημιουργία του κόμιξ Little Nemo, όπου στα ολοσέλιδα εβδομαδιαία strip απεικόνιζε τον Νemo (“nο one” στα Λατινικά) να έχει φανταστικά όνειρα / περιπέτειες που διακόπτονταν πάντα από το ξύπνημά του στο τελευταίο πάνελ. 

Σε αυτό το φανταστικό σύμπαν του Mc Cay, οι χαρακτήρες και οι ιστορίες ξεδιπλώνουν τις φοβίες που εντοπίζονται στα όνειρα (η πτώση, ο εγκλεισμός, ο πνιγμός η αίσθηση ότι ίπτασαι, η αφύσικη κλίμακα κλπ) προσεγγίζοντας πολύ συχνά την δυσδιάκριτη πλευρά του υποσυνείδητου. Στο Little Nemo, η πλοκή αναπτύσσεται σε μια σουρεαλιστική ατμόσφαιρα οδηγώντας την σε σύγκληση με την ψυχολογία των ονείρων και των παραδοσιακών πλέον θεωριών του Φρόιντ και του Καρλ Γιούνγκ. 

Αυτή η σουρεαλιστική προσέγγιση εντοπίζεται σε αυτό το μικρό σχέδιο / τύπωμα που χρησιμοποίησα σαν κυρία αναφορά – ένα περίγραμμα ενός αντρικού πορτραίτου όπου στο εσωτερικό του τα κυρία χαρακτηριστικά διαμορφώνονται από μια άλλη δαιμονική μορφή που είναι σαν να τον κυριεύει. 

Η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί το σχέδιο είναι αρκετά ναΐφ που σίγουρα χαρακτήριζε μια εποχή (όχι και τόσο μακρινή) που ακόμα πίστευε σε δεισιδαιμονίες, μια εποχή που έβλεπε την τρέλα ως κατάρα ή ως τιμωρία από τον Θεό, χρησιμοποιώντας ανορθόδοξες «επιστημονικές» μεθόδους όπως αυτή της λοβοτομής ή του εξοντωτικού ηλεκτροσόκ.

Επαναχρησιμοποιώντας αυτή την αναχρονιστική οπτική γλώσσα, θέλω να δω πώς αυτές οι μεταφυσικές υπάρξεις στέκουν στο σήμερα, ποιά είναι η δαιμονική φύση του ανθρώπου στην σύγχρονη κοινωνία μας, πώς δημιουργούμε ακόμα δαίμονες που θα πρέπει να τους εξοντώσουμε ώστε να έχουμε μια κοινωνία καθαρή κ υγιή, ποιοι είναι οι δαίμονες του 21ου αιώνα; Το έργο λόγω των υλικών του (αλουμίνιο, μέταλλο κλπ.) και της επαναληπτικότητας των μορφών και της κλίμακας του παραπέμπει σε μνημειακή τέχνη, δημιουργώντας μια σύνδεση με το πολιτικό ωστόσο οι μορφές δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα το ηρωικό ή το μνημειακό, είναι απεικονίσεις ενός μεταφυσικού κόσμου που έχει ξεφτίσει, χαρακτήρες που θα μπορούσες να βρεις σε έναν μη-τόπο όπου στα πρόσωπα απεικονίζεται αυτό που φοβάται η κοινωνία να αντιμετωπίσει, λειτουργώντας ως καθρέφτες που συχνά διστάζουμε να κοιτάξουμε ή ως εφιάλτες που δεν τολμάμε να τους περιγράψουμε σε τρίτους και τους πλακώνουμε κάτω από το κρεβάτι. 

Σαν αυτό το κρεβάτι που αποκοιμιόταν σε κάθε σελίδα ο μικρός Nemo ώστε να πεταχτεί και να ξυπνήσει στον πραγματικό κόσμο πάντα στο τελευταίο πάνελ και να δώσει τέλος σε μια ακόμα ιστορία.