Δημήτρης Χαλάτσης
Στο κείμενο του Καρλ Μάρξ με τίτλο «Παρέκβαση», στα πλαίσια του έργου του «Θεωρίες για την υπεραξία», αναφέρει μεταξύ άλλων : «Ένας φιλόσοφος παράγει ιδέες, ένας ποιητής ποιήματα, ένας παπάς κηρύγματα, κλπ.
Ένας εγκληματίας παράγει εγκλήματα. Όταν εξετάσει κανείς πιο λεπτομερειακά τη συνάρτηση αυτού του τελευταίου κλάδου παραγωγής με το σύνολο της κοινωνίας, τότε θ’ απαλλαγεί από πολλές προκαταλήψεις.
Ο εγκληματίας δεν παράγει μόνο εγκλήματα, αλλά και ποινικό δίκαιο.(…) Ο εγκληματίας παράγει ακόμα όλη την αστυνομία και την ποινική δικαιοσύνη, τους δικαστικούς κλητήρες, τους δικαστές, τους δήμιους, τους ενόρκους κλπ. Και όλοι αυτοί οι διάφοροι κλάδοι επαγγελμάτων που αποτελούν ισάριθμες κατηγορίες του κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας, αναπτύσσουν διάφορες ικανότητες του ανθρώπινου πνεύματος, δημιουργούν νέες ανάγκες και καινούργιους τρόπους ικανοποίησής τους.
Μονάχα τα βασανιστήρια λ.χ. αποτέλεσαν την αφορμή για τις πιο έξυπνες μηχανικές εφευρέσεις, στη δε παραγωγή των σύνεργών τους απασχόλησαν ένα ολόκληρο πλήθος έντιμων χειροτεχνών.
Ο εγκληματίας δημιουργεί μια εντύπωση, εν μέρει ηθική, εν μέρει τραγική, ανάλογα με τις περιστάσεις, και προσφέρει έτσι μια “υπηρεσία”, μια κίνηση των ηθικών και αισθητικών αισθημάτων του κοινού. Δεν παράγει μόνο εγχειρίδια για το ποινικό δίκαιο, ούτε μόνο κώδικες της ποινικής νομοθεσίας και μαζί τους ποινικούς νομοθέτες, αλλά και τέχνη, λογοτεχνία, μυθιστορήματα …»
Αντίστοιχα θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτά ισχύουν και για τα ψυχιατρεία, θεραπευτήρια και σωφρονιστικά ιδρύματα, όπου ο έγκλειστος θεραπευμένος «παράγει» εξίσου ένα δίκαιο, ψυχιάτρους, επαγγελματίες υγείας και την «απαραίτητη» βιομηχανία αναλγητικών και φαρμάκων, κ.α. Επίσης όλα αυτά παράγουν και αναπαράγουν μια συγκεκριμένη ιδεολογία.
Φτωχοί, άνεργοι, άεργοι, τρελοί και εγκληματίες βρέθηκαν έγκλειστοι στους ίδιους χώρους κατά την διάρκεια συγκρότησης του δυτικού υποκειμένου μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού, στην υπηρεσία παραγωγής μιας ηθικής της εργασίας μέσα από αυταρχισμό, καταναγκασμό και βία.
Οι χώροι του εγκλεισμού είναι ιδρύματα της ηθικής που αναλαμβάνουν να τιμωρήσουν και να αναμορφώσουν μια ηθική αταξία.
